donderdag 15 december 2005

DECEMBERTUIN

Heggenmussen

’t Is winter. Het blad is gevallen, bomen en struiken zijn in rust. Het gras hoeft niet meer gemaaid en de hagen lopen ook niet meer uit. En hoe is het met de tuinier? Nou, dat ligt eraan. Want je hebt tuiniers en tuiniers. Er is een categorie die niets liever doet dan met de handen in de grond wroeten. Spitten, zagen, hakken, snoeien, graven en planten: ze gaan door tot de vorst het tuinwerk onmogelijk maakt. Maar de meesten vinden het prima om het, wat de tuin betreft, even rustig aan te doen. Laat maar lekker waaien - binnen is het ook gezellig.
MOOIE TUIN
En ook vanachter het raam kun je plezier beleven aan een mooie tuin. Wat is ‘een mooie tuin’? Dat bepaal je helemaal zelf. Als je naar buiten kijkt en het plaatje bevalt je, dan heb je een mooie tuin. Door de seizoenen heen zal het beeld veranderen - soms zal er iets aangepast moeten worden. Ook in december kun je je uitzicht toetsen: wat is leuk en wat zou eigenlijk anders moeten? Want, inderdaad, zolang het niet vriest …! Misschien stoor je je wel aan bepaalde elementen: teveel steen, teveel inkijk of zelfs wel teveel lucht, als je van beschutting houdt. Het planten van een boom of struik kan uitkomst bieden, ook in deze tijd van het jaar. Wintergroene struiken zijn er te kust en te keur, maar bomen laten hun bladeren vallen.

Malus 'Red Sentinel'
Dan kun je kiezen voor een boom met siervruchten, die lang blijven hangen, zoals malus (sierappel), of zelfs met bloemen: prunus subhirtella autumnalis. Het wordt niet ondoorzichtig in de winter, maar de kijkdichtheid wordt zeker beïnvloed! Ook met een begroeide pergola kun je een mooi effect bereiken. Veel tuinen, maar ook tuintjes, zouden nog wel wat hoogte kunnen gebruiken. Je moet het even durven, om zo de hoogte in te gaan, maar het resultaat zal ernaar zijn. Tip: zet een pergola niet plompverloren midden in de ruimte, maar verbindt hem met het huis. Van binnenuit zal je blik ‘omkaderd’ worden door zo’n raamwerk, waarmee ook de beplanting eronder meer aandacht krijgt. Heb je in de zomer een bloemenzee, waar nu niets meer van over is? Zet een paar krachtige lijnen uit met haagjes. En dat hoeft niet altijd buxus te zijn. Alternatieven: Chinese kamperfoelie (lonicera nitida), Japanse kardinaalsmuts (euonymus fortunei), bladhoudende berberis, liguster, hulst (ilex), taxus of, bruin blad in de winter: haagbeuk (carpinus betulus).
ANDER LICHT
De maand december biedt ons de gelegenheid om de tuin letterlijk in een ander licht te zien. Sommigen gaan daarin heel ver en behangen de gevel van het huis tot de nok met lampjes en lichtgevende slingers, al dan niet knipperend! In de tuin verrijzen complete voorstellingen met Kerstmannen, arrensleden, rendieren, kerstbomen en zelfs kleurige treinen: allemaal van ‘licht’! Er wordt uitbundig gebruik gemaakt van het gigantische aanbod van de winkeliers, die “… inspelen op de behoefte van de consument.” Een rondgang langs een paar kerstmarkten doet je duizelen van de behoeftes die we blijkbaar met z’n allen hebben! Maar er wordt veel moeite gedaan om ons onder te dompelen in een warme kerstsfeer en dat werkt.
Kunststof, maar toch!
INSPIRATIE
Nostalgie flonkert in rood en groen, maar ook roze, paars en geel zijn vertegenwoordigd - voor een kerst in Mexicaanse sfeer? Ingetogen wit naast warm bruin hout. Met veertjes beplakte kransen en prachtige vlinders - ook kerst is aan mode onderhevig. Zo wordt de kerstengel ieder jaar iets meer terzijde geschoven door kerstmannetjes en knuffeldiertjes. En de kerststal heeft plaatsgemaakt voor complete dorpen in een sneeuwlandschap, in de geest van Dickens, met verlichte huisjes en zelfs verlichte boompjes. Kransen en andere decoraties zijn kant-en-klaar te koop, maar er is ook een ruim aanbod voor wie zelf aan de slag wil. Soms tref je zelfs een aparte afdeling aan voor kerstversieringen buiten. De keuze in kunststof kerstballen neemt toe en er zijn prachtige metalen adventskransen, ook te versieren met vogelvoer, om buiten op te hangen. Als je geen elektrisch licht wilt in de tuin zijn kaarsen in windlichten een sfeervol welkom voor je gasten. Waxinelichtjes branden wel vier uur en het is niet eenvoudig om een keuze te maken uit de talloze waxinelichthoudertjes.
Een bezoek aan de kerstmarkt is in ieder geval heel inspirerend. Ga op een doordeweekse dag of zaterdagochtend vroeg: dan kun je overal bij!

ZELF DOEN
Versier een groenblijvende struik met vogelvoer, kunststof kerstballen en linten. Eet veel ‘crème brûlée’ e.d. en hang ook die kleine glazen potjes met ijzerdraad in de ‘buitenkerstboom’, met waxinelichtjes erin! Sla met hamer en spijker gaatjes in conservenblikjes in fantasie- of kerstmotieven en hang of zet ze in groepjes in de tuin, óók met waxinelichtjes. Met drie of meer bamboestokken kun je een tijdelijke kerstboom creëren. Steek de (groen geverfde) stokken in een driehoek of cirkel in de grond en bind de bovenkanten bij elkaar. Vouw er grof gaas omheen of verbind de stokken op verschillende plaatsen met elkaar met touw of ijzerdraad. Versier deze stokkenboom met weerbestendige kerstspulletjes en vogelvoer en werk het geheel af met lange slingers klimop en rode sierappeltjes. En alweer waxinelichtjes. Maak een mooi arrangement op de tuintafel met windlichten, kransen, potjes gaultheria (bergthee) en winterviolen en een etagère met vogelvoer. Breng nog meer kleur aan met bloeiende hyacinten en tulpjes. Bij vorst moeten die wel even naar binnen. Accentueer planten met een kerstkleur, zoals de roodverkleurde bergenia (schoenlappersplant) of de skimmia rubella, met een paar rode kunststof ballen of leg kerstballen op een bedje van campanulablaadjes of andere groene bodembedekkers in de tuin. Grote struiken kun je uitlichten met niet al te woest brandende fakkels en groene klimopwanden versier je met pindaslingers.
Als je dan ook nog stoep en paden schoonhoudt, kan ieder voorbijganger zonder uit te glijden of te struikelen genieten van het kerstschouwspel in je tuin!

Veel plezier met de decembertuin en mijn beste wensen voor kerst en de jaarwisseling!
December 2005

zaterdag 10 december 2005

O DENNEBOOM!

In míjn tuin …

… stonden ooit twee kerstbomen. Aanvankelijk hadden we bomen met zo’n houten kruis eronder. Vanwege de romantiek gebruikten we voor die twee kerstdagen echte kaarsjes, die één voor één met een lucifer werden aangestoken. We konden onze ogen er niet vanaf houden, al hadden we gewild!
Maar toen er kinderen kwamen, mocht het niet meer van mijn moeder. Ze gaf ons een doos met elektrische kaarsjes. En ze had groot gelijk. Zo’n boom met levend vuur, rondscharrelende peuters, een loslopende poes en een gooi-klare emmer met tien liter water op de wollen vloerbedekking, dat is vragen om ongelukken. En het was zó gezellig met die elektrische kaarsjes dat we de boom wel een week lieten staan. Het wollen tapijt veranderde ter plekke in naaldvilttapijt. 


1987: Soezepoes en de kerstboom!
Maar niet gezeurd: de ‘boom met kluit’ kwam op de markt. Die hield zijn naalden vast! En na bewezen diensten kon je hem zó in de tuin planten, om hem het volgend jaar weer op te graven voor nóg een rondje kerst! Denk eens aan al die boompjes, die niet meer gekapt hoeven te worden!
Samen met de kinderen zochten we de mooiste boom uit en plantten de kluit in een grote emmer, met alvast wat tuingrond erbij. Nu konden we wel twéé weken genieten, van een kerstboom die niet uitviel.
Daar krijg je een band mee en met de grootste zorg plant je hem, na het afharden in de berging, op een mooi plekje in de tuin.
Maar de volgende kerst had niemand zin om een complete boom uit te graven en we kochten een nieuwe. En zetten ook díe in de tuin.
Op een foto uit 1987 van onze poes, die wij na de vakantie met een verongelijkte blik op de tuintafel aantroffen, zie je schuin achter haar de staketsels van de kerstbomen. Wat zijn het toch lelijke bomen, zo zonder kaarsjes en ballen. Inmiddels wisten wij ook, dat kerstbomen speciaal gekweekt worden voor eenmalig gebruik, net als maїs en aardappelen. Met ‘natuur’ heeft het niks te maken, dus úit de tuin ermee en elk jaar een nieuwe wegwerpboom!
Tot ik mijn principes over dennengeur en maneschijn overboord zette en een kunstboom aanschafte. Een mens moet met zijn tijd meegaan. Op 6 december verander ik het normale telefoongeluid in een riedeltje ‘Jingle Bells’ en daarna haal ik de kunstboom van de zolder.
Na het uitklappen kunnen kleine takjes in alle richtingen gebogen worden, voor een natuurlijk effect; echt nét echt!
En we genieten ons suf, een héle maand, ook zónder een kluit kerstbomen in de tuin!

December 2005