IN MÍJN TUIN ... : 05/04/12

vrijdag 4 mei 2012

NIEUWE ARTIKELEN

NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN

OP 1 JUNI 2012!

Rosa 'Albéric Barbier' in betere tijden

MEI

TUINKALENDER

Aquilegia 'Nora Barlow'

MEI

► Maaien, altijd maar maaien: het gras groeit weer!

► Zaailingen afharden: eerst overdag naar buiten, in de schaduw en de luwte, dan een beetje zon, geleidelijk iets meer wind en na 15 mei definitief naar buiten.

Rhododendron in 2011, uitbundig in bloei
na de mooie zomer van 2010.
Mei 2012: één knop :(

► Uitgebloeide bollen bemesten en het loof onder buurplanten laten afsterven.

► Breng plantensteunen aan nu de omvallers nog te hanteren zijn.

Aardbeien in de moestuin, doordragend ras!

► Onkruid wieden tot je geen onkruid meer kunt zíen!

► Bind klimplanten regelmatig aan.

► Als er niet in genesteld wordt, kan de klimop nu licht gesnoeid worden: een onderhoudsbeurtje.

► Geoorloofd: bier, eierschalen, koffiedik en Escar-go in de strijd tegen slakken.

► Plant een fruitboom. Zelffertiel (zelfbestuivend), dan heb je aan één genoeg.

Groninger Kroon:
zelffertiel

► Leg een moestuintje aan voor de basisbehoeften: pluksla, radijs, worteltjes, peterselie en veel voldoening.

April was een koude maand, ook met veel schaduw. Op zich geen probleem, want je kunt eroverheen springen. Dat heb ik de vorige week heel veel mensen, allemaal volwassenen, horen zeggen: laten we over onze eigen schaduw springen! En dan? Dan sta je in de zon, in je eigen zon, en dan komt alles goed! Ik pak er het woordenboek nog eens bij, want hoe vaker ik het hoor, hoe meer ik twijfel aan de betekenis van deze uitdrukking. Wat bedoelen ze eigenlijk? Van Dale vindt: over zijn eigen schaduw springen = iets beter doen dan verwacht werd. Hm, dan moet je er dus eerst achter zien te komen wat er van je verwacht wordt, om daar vervolgens overheen te springen. Dát is het dus, wat al die mensen willen: boven zichzelf uitstijgen. En allemaal tegelijk, als koeien na de winterstop!

Lou Bandy zong het in 1936: “Zoek de zon op, dat is zo fijn!” Het was zijn populairste liedje - zo’n vrolijk liedje over schaduw moet anno 2012 nog geschreven worden. Arme schaduw: eeuwig in de schaduw van de zon. Ook in de tuin. Niemand kijkt uit naar een tuin met schaduw, waar niks wil groeien en waar je ook niet voor je plezier gaat zitten. Maar dat beeld klopt niet.

Tuin op het noordoosten

Ook een tuin op het noorden krijgt een gedeelte van de dag zon. Naast schaduw is er op zijn minst halfschaduw en behalve in de ochtend schijnt er meestal ook aan het eind van de dag de zon, in het achterste deel van de tuin. Bovendien is er een groot assortiment planten beschikbaar die bij voorkeur in de (half)schaduw groeien én bloeien.

Bomen vangen altijd wel licht, dus dat is geen probleem.Bij struiken en heesters is er voldoende keuze, zowel in ‘groen’ als in kleur. Buxus, hulst en laurierkers leveren samen een levendige groene textuur, ook in de winter. Toegegeven: deze winter was zwaar voor de laurierkers, maar de nieuwe knoppen lopen alweer uit. Zelfs als de laurier bovengronds is afgestorven, kan hij nog uitlopen. Kleurige struiken zijn de voorjaarsbloeier rododendron en wat later de Skimmia japonica, die in de winter rode bessen heeft. In de zomer is de hortensia een vrolijke blikvanger! De ‘gewone’, maar ook de pluimhortensia (schaapskoppen) en de bekende ‘Annabelle’, met grote ronde bloemschermen in (groen)wit en sinds kort ook in rose.

Hydrangea petiolaris, klimhortensia

Muren kun je laten begroeien met klimop, maar de klimhortensia is ook een aanrader. Wanneer het blad in de herfst is gevallen, zijn de roodbruine takken met gedroogde bloemschermen de hele winter de moeite waard. En in het voorjaar loopt deze klimmer (Hydrangea petiolaris) als een van de eerste weer uit.

In een wat donkere tuin, kan het heel mooi zijn om witbloeiende planten te gebruiken. Vanaf januari bloeit de witte kerstroos, Helleborus niger. Die zal zich spontaan uitzaaien. Heb je ook helleborus in andere kleuren geplant, dan zullen er op den duur kruisingen verschijnen, die mogelijk niet meer wit zijn. In de winter behouden ze hun blad.

Witte helleborus, met fijne lijntjes

In de periode maart-mei bloeit het longkruid, Pulmonaria. De bekendste bloeien blauwroze tot violetblauw, maar er zijn ook witbloeiende longkruiden, zoals P. officinalis ‘Sissinghurst White’. Soms wordt longkruid geplaagd door meeldauw. Knip dan na de bloei bloemen en blad bij de grond af. Er verschijnt nieuw blad, dat ook in de winter groen blijft.

Pulmonaria, longkruid

In april-mei bloeit de schoenlappersplant, Bergenia. We zien hem overal in verschillende kleuren rose, maar ook van deze plant is er een zuiver witte variant: ‘Bressingham White’. Mijn ervaring: bergenia’s verdragen volledige schaduw en bloeien geweldig wanneer ze voldoende water krijgen. Bijvoorbeeld in een pot! Het blad is wintergroen, maar verkleurt ook naar rood: allebei mooi.

Bergenia, schoenlappersplant
met nabloei in november 2011!

In mei-juni bloeit Geranium macrorrhizum. Een groenblijvende bodembedekker, in roze én in wit: witte bloemen met een roze kelk en roze meeldraden.

Een kleinere bodembedekker, die in dezelfde periode wit bloeit, is Cornus canadensis, slechts 10 cm hoog, met rode besjes in de winter.

Zomer! Wie er in juni-juli ruimte voor heeft, zal indruk maken met een tafelblad, ofwel Astilboides tabularis. De ronde bladeren, met een doorsnede tot wel 90 cm, brengen rust in een drukke beplanting. De plant zelf wordt een meter hoog, de witte bloempluimen steken daar nog een halve meter bovenuit.

Van juni tot augustus, hoogzomer, bloeit de geitenbaard, Aruncus. Er is een klein baardje, zeg maar een sikje: Aruncus aethusifolius, 25 cm hoog, met roomwitte bloempluimpjes en mooi gekleurd herfstblad. En er is Aruncus dioicus: twee meter hoog, tot anderhalve meter breed. Dat vult, zo’n grote geitenbaard. Deze plant houdt van een vochtige standplaats en een steuntje: bij regen kan hij uitzakken.

Anemone 'honorine Jobert'

En dan nadert de herfst, met de witbloeiende Anemone ‘Honorine Jobert’, 80-100 cm en de eveneens witbloeiende Cimicifuga ramosa, tot twee meter, met mooi donker blad.

Viola labradorica

Maar kleur in de schaduw kan ook! Begin in april met Viola labradorica. Een schattig paars viooltje met paarsgroen blad. De elfenbloem, Epimedium, is er in roze, wit, lila- of paarsrood, diverse tinten geel, maar ook in rood. Bloeit april-mei, 25 tot 35 cm hoog.

Een vlinder, Vanessa atalanta, op een hosta

Hosta’s, juni-juli, zijn er te kust en te keur. Behalve in wit veel in lila, met uitschieters naar purper en paars. Combineer ze met Rodgersia, 100 cm, wit tot rozerode bloemen en kastanjeachtig blad.

Of met kattenkruid, Nepeta faassenii ‘Six Hill Giant’: 70-80 cm hoog, lilablauw. Prachtige gele bloemen en mooi blad heeft Kirengeshoma, augustus-september, 90 cm. September en oktober zijn voor paarsblauwe monnikskappen Aconitum carmichaellii en roze of witte schildpadbloemen, Chelone obliqua. En geloof me: er is nog meer onder de zon!

Spring ín je schaduw en maak er iets moois van!

MINDER IS MOOIER

In míjn tuin …

... heeft de strenge vorst in februari een stevige aanzet gegeven tot nieuwe inzichten. Eigenlijk waren die er al lang, die inzichten, maar de praktische invulling had ik steeds lui voor me uitgeschoven. Onder het motto ‘less is more’, vrij vertaald: ‘minder is mooier’, zou ik het mij gemakkelijker maken in mijn tuin. Minder plantensoorten in grotere groepen vereenvoudigen het onderhoud en brengen zo in meerdere opzichten rust in een tuin. Maar daar moet je dus eerst wel heel veel werk voor verzetten en op dat punt bleef ik steken. Met als gevolg dat mijn tuin per jaar nóg meer op een jungle ging lijken en daar is geen beginnen aan.

Rosa 'Álbéric Barbier'
in betere tijden

Rosa 'Sander's White'

Hulp kwam deze winter uit onverwachte hoek: een aantal planten zijn helemaal of bijna helemaal doodgevroren. Mijn rambler ‘Albéric Barbier’ zou dit jaar echt gaan pieken, maar na de vorst moest ik hem tot op de grond wegsnoeien en de pergola blijft, zonder doornen, dat wel, akelig kaal achter. Rambler ‘Sander’s White’ geeft nog wat zwakke tekenen van leven, maar de trellischermen boven ons vlonderterras zullen deze zomer weer helemaal doorzichtig zijn. Ook ‘Queen Elisabeth’ heeft het hoofd in de schoot gelegd: geen roze rozen meer naast de donkere clematis ‘Recta Purpurea’. Ik hoef deze rozen dus niet meer te snoeien, laat staan aan te binden.

Queen Elisabeth, in volle glorie

Kippen van Chinese kamperfoelie,
Lonicera nitida

Ook de jarenlang gekoesterde vormsnoei-kippen, die vele soorten molest te boven kwamen, zijn niet meer te redden. Ik ga ze niet vervangen en hun bedje van sedum spurium zal zich boven hun plantgaten sluiten. Meer sedum, minder werk.

De clematis, in een pot op de vlonder, is ook ter ziele. Ik hoef hem nu niet meer uit de klimop te trekken en steeds weer opnieuw aan te binden; het groen van de klimop is ook mooi en biedt een rustgevende achtergrond.

Blauwe Agapanthus

Uit luiigheid en omdat het al jaren goed ging, liet ik de manden met agapanthus, Kaapse lelie, buiten overwinteren, op het terras onder een stukje overkapping. De extreme kou deed ze de das om. Wat rest is meer ruimte op het terras en dat is eigenlijk ook wel fijn. Dat mijn nieuwe buddleja, vlinderstruik, niet meer uitloopt, vind ik treurig, maar eigenlijk was ie toch te groot voor het plekje, dat ik vorig jaar voor hem over had.

De vorst heeft een genadeloos begin gemaakt. Na deze ‘natuurlijke selectie’ is het nu de beurt aan mij om verder orde op zaken te stellen in een ‘minder-is-mooiere-tuin’.