 |
| Bruine hoedjes ... |
De herfst is nog maar net begonnen en in de tuin is er nog niet zoveel van te zien. Maar wie goed kijkt, kan in vergeten hoekjes al paddenstoelen tegenkomen. Bruine hoedjes bij de stronk van de Zweedse meelbes en een echte inktzwam bij de vlonder in mijn achtertuin! Gelukkig is er ook de uitbundige bloei van de asters, van laag tot hoog en in een vrolijk kleurenpalet, om de overgang te verzachten.
Ze
combineren geweldig, de asters, met sedum Herbstfreude, met de bloemen van
hortensia’s, Eupatorium (koninginne- of leverkruid) en natuurlijk altijd met de
groenblijvende heesters en hagen. En vergeet het opgewekte rood van de Persicaria’s
niet, die al maanden de tuin prettig domineren en ook een enorme
aantrekkingskracht hebben op vlinders, bijen en wespen. Van die laatste waren er trouwens maar heel weinig
dit jaar.
 |
| Aster laevis |
 |
| Hortensia's met varens |
Plant
ook asters in de buurt van de nu bloeiende blauwe monnikskappen (Aconitum
carmichaelii ‘Arendsii’ en Aconitum fischeri var. arcuatum). Door het koude voorjaar
en de uitzonderlijk droge periode in de zomer zijn de monnikskappen, net als
veel andere planten, dit jaar wel achtergebleven in groei. Fijn als we eenjarigen
achter de hand hebben als cosmea (Cosmos) en kattensnor (Cleome): die matchen
ook met hoge asters en zijn in een pot gemakkelijk overal tussen te schuiven
voor een combinatie in wit of paars en roze. Want regeren is vooruitzien en in
het voorjaar doe je dat door gul eenjarigen te zaaien.
 |
| Cosmea bipinnatus, cosmos, combineert met álles! |
Maar
ook nu is regeren vooruitzien, want er kan nog volop geplant worden: met het
oog op de winter! Zicht op ‘groen’
versterkt ons gevoel van welbevinden en dat hoeft geen exclusief voorrecht te
zijn van de kerstboom; er is meer!
Het
begint al met een groen gazon. Wanneer dat goed verzorgd de winter ingaat, is
er al veel welbevinden gewonnen. Zolang het niet vriest kan ook in november nog
een keer op een hoge stand gemaaid worden. Gevallen blad wegharken en daarna
alleen nog maar ernaar kijken: nooit over bevroren gras lopen!
Wanneer
het gazon ook in de zomer niet belopen of belegen wordt, zou je kunnen
overwegen om deze monocultuur te vervangen door een beplanting met
groenblijvers in een fraai patroon. Dat scheelt een hoop (maai)werk. Kijk eens
bij de groenblijvende bodembedekkers: daar is voldoende variatie te vinden.
Natuurlijk ook geschikt voor de border!
 |
| Bergenia, schoenlappersplant. Verkleurt in de winter naar bruinrood |
Bodembedekkers
zijn bodembeschermers. Vocht in de grond verdampt minder snel, de temperatuur
onder het blad is gelijkmatiger. Bovendien vragen ze weinig tot geen onderhoud.
En onder een gesloten bladerdek groeit geen onkruid. De meeste bloeien op de
koop toe.
Een
lijstje! Bergenia (schoenlappersplant) heeft groot blad dat in de winter ook
naar rood verkleurt, zoals Bergenia ‘Eroïca’, 40 cm, met violetrode bloemen in
april-mei. Standplaats: zon/halfschaduw. Het blad van Bergenia cordifolia, 25
tot 30 cm hoog, blijft in de winter meestal groen en de plant verkiest een plek
in halfschaduw. Bloemkleur lichtroze.
 |
| Liriope muscari, met blauwedruif-achtige bloempjes |
In
groot contrast met het blad van de schoenlappersplant is dat van Liriope
muscari, leliegras. Het blad van Liriope is inderdaad grasachtig: lang en smal.
In de winter net zo groen als in de zomer. Vanaf augustus verschijnen dikke
bloemaren met violetblauwe bloempjes, die zoals de naam ‘muscari’ al doet vermoeden,
op blauwe druifjes lijken. Probleemloze plant voor een plekje in zon of
halfschaduw.
 |
| Op de voorgrond het zwarte blad van Ophiopogon |
Leuk af te wisselen met Ophiopogon planiscapis ‘Niger’: niet
wintergroen, maar winterzwart en in augustus-september getooid met lichtroze
bloemetjes. In het najaar verschijnen er zwarte bessen tussen de zwarte
lintbladeren, die de hele winter blijven. Een dankbare plant, die zich in een
bescheiden tempo uitbreidt. Dat geldt ook voor
Geranium macrorrhizum, die al vroeg in het seizoen bloeit met licht- of donkerroze
bloemen. In de winter blijft het groene geraniumblad, wat ook dan niet
verveelt. Deze Geranium, zo’n 40 cm hoog, is gemakkelijk uit te breiden door
deling.
 |
| Polypodium vulgare, eikvarentje. Onderhoud: in het voorjaar lelijk blad verwijderen. |
In
mijn eigen tuin groeit al jaren het wintergroene eikvarentje, Polypodium
vulgare, zo’n 30 cm hoog. Deze varen breidt zich in een rustig tempo uit, maar
ik zou hem niet als een bodembedekker typeren. Daarvoor moeten we bij
Polystichum polyblepharum zijn: naaldvaren of niervaren, 50 tot 60 cm hoog. Een
sterke wintergroene bodembedekker met mooi glanzende donkergroene ‘bladeren’,
die dicht over elkaar heen groeien in schaduw of halfschaduw. Tot slot nog een
bescheiden, maar aantrekkelijke plant die zich ook weet te handhaven in zowel
schaduw als halfschaduw: Tiarella cordifolia, schuimbloem. Fijn gevormd blad,
in de zomer frisgroen en in de winter verkleurend naar bronsgroen. In mei en
juni steken witroze pluimpjes boven het blad uit.
 |
| Acaena, stekelnootje |
En
zo zijn er nog veel meer groenblijvers: Pachysandra terminalis, Asarum
(mansoor), Vinca (maagdenpalm), Ajuga (zenegroen) enzovoorts. Bodembedekkers
in een potje kunnen het hele jaar geplant worden, tenzij het vriest of te droog
is. Bij voorkeur eerst onkruid verwijderen en compost en/of mest met de grond
vermengen, zodat de planten jaren vooruit kunnen.
Mooi
werk voor de herfst, met uitzicht op een groene winter!
Oktober 2013
Geen opmerkingen:
Een reactie posten