VERBETER DE WERELD ...

Heggenmussen

Op mijn eindexamen Nederlands, in 1970, koos ik als onderwerp voor het opstel een citaat van Multatuli: ‘Van de maan af gezien zijn we allen even groot’. Multatuli overleed in 1887 en pas tweeëntachtig jaar later, met de maanlanding in 1969, kon de mens dit daadwerkelijk controleren. Maar natuurlijk was het citaat niet letterlijk bedoeld en ik schreef een fantasieverhaal, goed voor de hoogste score en een beroepsadvies op termijn: schrijfster. Daar liet ik het maar even bij.

De wetenschap echter bleef zich ontwikkelen en op 2 maart 2004 werd een ruimtesonde, Rosetta, gelanceerd, die na vele jaren van omzwervingen door het heelal op 12 november jl. een onderzoeksmodule, Philea, achterliet op komeet 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko. Heel de ruimtevaartwereld in rep en roer!

Op zaterdag 29 november volgden miljoenen kijkers in een speciale uitzending van De Wereld Draait Door het tv-college ‘Oneindigheid’ van prof. Robbert Dijkgraaf. Dijkgraaf haalt alles uit de (keuken)kast om de meest ingewikkelde onderwerpen voor iedereen begrijpelijk te maken. En dit laatste onderwerp, oneindigheid, mag er wezen. Het gaat ons voorstellingsvermogen te boven, maar na drie kwartier tv-college met duizelingwekkende getallen begin je er toch íets van te begrijpen. Wat is veel? 1 miljoen suikerkristallen in een pak suiker van een kilo, 10 miljoen korreltjes zout in een pak van een kilo! Zo belandden we als vanzelfsprekend in oneindige getallen. Volgens de kosmologische inflatietheorie is ons heelal dan ook maar een heel klein stukje van het grote heelal, waarvoor overigens de natuur niet over voldoende combinaties beschikt. Dijkgraaf veronderstelt daarom talloze herhalingen van ons eigen heelal en dat maakt het dan toch weer een beetje onvoorstelbaar allemaal. Maar ook een beetje hoopgevend: hoe gaat het eraan toe in die herhalingen van onze wereld? Is er een variant bij waar de bewoners wél goed omgaan met de natuur en met elkaar? Want op die punten is hier nog heel wat te verbeteren. We weten wel hoe het eigenlijk zou moeten, maar ja, de geest en het vlees en zwak.

Maar! Het is december, de maand van de goede voornemens! Wat is belangrijk voor de natuur en ons eigen welzijn anno 2015?

Bestrating en regen ...

Ook al hebben wij daar in de afgelopen zomer en herfst niet veel van gemerkt, we moeten wel rekening houden met een natter klimaat in de toekomst. Elke tuin met gras en grond is tevens een bergplaats voor regenwater: alles wat dáár valt hoeft niet door het riool te worden afgevoerd en daarmee vermindert de kans op overstromingen. Ondertussen is het aantal tegeltuinen alleen maar toegenomen. Natuurlijk heeft niet iedereen tijd, geld en zin om planten te verzorgen, maar dat geldt voor meer dingen. Het doen van de was is ook geen hobby. Dan moet het maar in de categorie ‘noodzakelijk kwaad’ vallen.

Ooit stelde ik ‘de gemeente’ voor om een groene tuin van een paar vierkante meters verplicht te stellen voor alle inwoners, maar daar kwam alleen een flauwe reactie op: of ik die dan ging mee-onderhouden? Er zijn overheden die er wél het belang van inzien. In sommige delen van Duitsland heeft de overheid via de waterschapsbelasting een ‘tegeltaks’ ingevoerd, die gebaseerd is op de hoeveelheid verhard oppervlak per huishouden. De stad Groningen wilde ook iets dergelijks, maar ziet ervan af omdat de controle zoveel werk oplevert - alsof we daar niet op zitten te wachten tegenwoordig!

Niet groot, wel heel groen!

Het Haags Milieucentrum heeft een handleiding gepubliceerd: Weinig werk en toch een groene tuin. Kort, informatief en met beplantingssuggesties. Zie www.haagsmilieucentrum.nl., ‘Publicaties’.

Betrek intussen kinderen en kleinkinderen bij je tuin. Als ze van jongs af aan zien hoe blij je er zelf mee bent, als ze naar hartenlust mogen plukken en snoepen van zelfgekweekt fruit, dan zal dat ze altijd bijblijven. Wijs ze op geurige planten. Mijn kleinzoon (5) maakte laatst een extra ommetje door de tuin om even zijn handen langs het citroenkruid, Artemisia abrotanum, te rissen: lekkere citroengeur! Kinderen die graag in de zandbak spelen, zullen het spannend vinden om in de tuin een echt plantgat te mogen graven. Veel planten uit tuincentra zijn overigens nog steeds behandeld met voor bijen levensbedreigend en ook nog verboden (!) landbouwgif: 36% van de 105 onderzochte planten. Dan maar samen zelf planten zaaien in het voorjaar; dat is ook leuk, net als watergeven: altijd feest! 

Jong mereltje

Gamma-uiltje

En maak vooral van elke tuin een paradijsje voor vogels, vlinders, insecten, egels en salamandertjes. Ook dáár hebben kinderen belangstelling voor. Als er ruimte en gelegenheid voor is, qua veiligheid, voegt een vijver(tje) zéker iets toe.

Geef ze een eigen hoek waar ze hun gang kunnen gaan met tenten bouwen, schommelen, voetballen of ravotten. Zo groeit een generatie op voor wie een tuin een vanzelfsprekendheid is.

We laten het heelal nog even over aan de geleerden en halen de kerstboom in huis, zodat we met een frisse dennengeur in de neus goede voornemens kunnen maken. Fijne kerstdagen enne ... verbeter de wereld, begin in je tuin!

December 2014