vrijdag 5 juni 2015

ONTDEK DE HEG!

Heggenmussen

In een boekwinkeltje in het Deense Horsens vond ik vorig jaar het boek ‘Discovering Hedgerows’, (Hagen ontdekken), behorend bij een gelijknamige serie die vanaf april 1982 werd uitgezonden op BBC2. Voorin is een ex libris geplakt, een eigendomsmerkje, door Nina Roberts, die het boek op 26 februari 1984 als verjaardagscadeau kreeg van haar Daddy, with love.





Alle maanden worden besproken. Het begint met een gedicht en een prachtige tekening in ‘full colour’ van de planten die per maand onder en in een haag te vinden zijn en eindigt met toepasselijke recepten!

Met de intrede van de landbouw werden in heel Europa heggen en houtwallen aangelegd. Naar schatting ging het in ons land ruim honderd jaar geleden om zo’n 250.000 kilometer! Vanaf 1960 zijn die echter massaal gerooid dan wel verwaarloosd. In samenwerking met de Stichting Heg&Landschap is Staatsbosbeheer begonnen met een herstelproject. Het vakkundig vlechten en snoeien is daarvan onderdeel, waarmee weer mooie en natuurrijke heggen zullen ontstaan. Wie weet, kunnen wij in de toekomst dan net als de Engelsen die hagen ontdekken, met al het moois dat erin wil groeien.


In juni is dat volgens mijn boek smeerwortel (Symphytum), vlier (Sambucus), hondsroos (Rosa canina), bosroos (Rosa arvensis), gamander (Veronica chamaedrys) en vogelwikke (Vicia cracca). Maar zolang Nederland nog niet is voorzien van 250.000 kilometer aan hagen, kunnen we deze planten ook zelf naar believen in onze heggen onderbrengen.

Symphytum, smeerwortel
De Latijnse naam voor smeerwortel ‘Symphytum’ is afgeleid van het Griekse ‘symphyein’ wat samengroeien betekent. De witte gomachtige vloeistof uit de wortels werd dan ook gebruikt bij botbreuken. Symphytum bloeit met paarse, roze of witte bloemen die in trosjes bij elkaar hangen. Ook slimme hommels weten deze plant te vinden: ze bijten een gaatje in de achterkant van de bloem, waardoor ze de nectar kunnen opzuigen.
Vlier is een aardige struik of kleine boom met tuilen witte tot crèmekleurige bloemen, die door een beslagje gehaald en gefrituurd kunnen worden. De tuilen die achterblijven worden bessen: vlierbessensap of -jam.
De hondsroos, Rosa canina, bloeit met witte tot roze bloemen, die behalve door bijen ook door andere insecten bestoven worden. De bottels zijn flesvormig en oranje tot rood. In de wintermaanden voer voor koperwiek en kramsvogel. En voor ons: vitaminenrijke jam!
De bosroos, Rosa arvensis, komt in ons land in het wild alleen voor in Zuid Limburg. Onze ramblerrozen zijn verkregen door veredeling uit deze rozen. De bosroos kan een hoogte bereiken van een halve meter tot twee meter. Waar takken de grond raken zullen ze gemakkelijk wortelen. Hij bloeit mooi met witte bloemen en draagt vanaf augustus rode rozenbottels, rond, maar ook langwerpig.
Gamander ofwel gewone ereprijs, Veronica chamaedrys, heeft azuurblauwe bloemen van 1 tot 1,5 cm groot. Bij veel regen en harde wind gaan ze dicht. De plant zelf is 10 tot 40 cm hoog. Vliegen, de honingbij, maar ook kevers halen hier stuifmeel en nectar.
Vogelwikke stamt uit de vlinderbloemenfamilie en rankt tot 2 m hoog met paarsviolette trossen bloempjes (tien tot dertig per tros!): een aanwinst voor de heg!


Tot slot een recept voor Herb Dip, Kruidendip. Voeg toe aan 75 ml zure room: 8 sprieten gehakte bieslook, 8 stengels Sanguisorba minor, kleine pimpernel, 2 topscheuten van wilde munt en 1 jong blaadje boerenwormkruid. Naar smaak peper en zout toevoegen en serveren met chips.
Liefst bij een picknick onder de heg!

Bieslook!
Juni 2015

Geen opmerkingen: