OKTOBER! HERFSTMAAND! OOGSTMAAND!

Heggenmussen

Jazeker! Officieel is augustus de oogstmaand en september de herfstmaand, maar in de praktijk steekt het niet zo nauw. Voor wie wil, is er altijd wel wat te oogsten. Maar om in je tuin te oogsten moet je natuurlijk wel voldoen aan een paar belangrijke voorwaarden: aanplanten en/of zaaien. Mijn oma riep het vroeger al: “Wie zaait zal maaien!” Ik was nog te klein om precies te begrijpen wat ze ermee bedoelde - ze zei het ook niet tegen mij, maar tegen haar nog thuiswonende zonen. Als je iets wilt, zul je er iets voor moeten doen: dat was de boodschap! Die kan ik natuurlijk alsnog ter harte nemen, in mijn oren knopen, enfin, laten we er iets mee doen!

De grond is nog warm genoeg om te planten: je eigen biologische druiven, bramen, herfstframbozen, appels en peren, cranberries, doordragende aardbeien, blauwe bessen, late pruimen, kruisbessen, kiwibessen, jostabessen of trosbessen.

Kruisbessen, als struik of op halfstam.

Plant vooral wat je zelf lekker vindt, dan heb je er ook wat moeite voor over. Want voor niets gaat de zon op: ook al zo’n ijzeren uitdrukking. Af en toe wat mest, zo nodig op tijd wat water, bescherming tegen ongewenste beestjes tijdens de groei, ongewenste beestjes tijdens het rijpingsproces (vogels vinden onze vruchtjes al gauw goed genoeg), dan natuurlijk de oogst, eventuele opslag en verwerking tot jam of sap en tot slot de snoei: voor een optimale opbrengst in het volgende jaar!

Druiven: voor direct, sap en vogels!

Mijn blauwe druiven zijn dit jaar lang groen gebleven, maar ze kleuren nu in hoog tempo naar blauw en smaken heerlijk zoet. Dat vinden de merels ook. Wij hanteren het principe: eerlijk zullen we alles delen, de merels en wij. Dat scheelt een hoop gedoe en ergernis en, niet te vergeten: gepluk! In de praktijk plukken we af en toe een tros en consumeren die ter plekke. Dat is zonder meer de snelste verwerkingsmethode. Na de kerst snoei ik de zijtakken van de ‘leggers’, dat zijn de donkere verhoute lange stengels, terug tot op twee à drie bladknoppen. Zodra de trossen gaan groeien, in de zomer, worden de uitlopende (zij)takken tot op twee bladeren teruggesnoeid. Onze druiven groeien ons letterlijk boven het hoofd, dus ‘krenten’: daar begin ik niet aan.

Bramen zonder doornen!

Bramen zijn heerlijk en hoeven niet persé (officieel: per se) in de zon geplant te worden. Leid ze langs draden die je horizontaal langs de muur spant. Na de oogst kunnen de ‘afgedragen’ takken bij de grond worden afgeknipt. Dan zijn er alweer nieuwe takken uitgelopen voor de oogst in het volgende jaar. Onze braam is doornloos en smaakt net zo goed als de gedoornde.

De herfstframboos geeft minder vruchten dan de zomerframboos, maar wél elk jaar: dan lijkt mij de keuze snel gemaakt. Herfstframbozen rijpen vanaf augustus. Leid de slappe stengels net als bramen langs de muur of laat ze over een boog groeien. In de winter worden alle stengels bij de grond afgeknipt en in het voorjaar knip je het teveel aan nieuwe scheuten weg.

Groninger kroontjes!

Voor appels, peren en pruimen is meer ruimte nodig: ze groeien aan bomen. Maar in een kleine tuin kun je ook leifruitbomen planten: tussen oktober en maart is het daarvoor de beste tijd. Leuk als erfafscheiding of als haagje langs de moestuin. Dit laatste geldt ook voor kruisbessen, kiwibessen, jostabessen en trosbessen.

Tuinier gezond, met fruit van eigen grond!

Oktober 2015