vrijdag 8 december 2017

NIEUWE ARTIKELEN


NIEUWE 'BLAD' ARTIKELEN VERSCHIJNEN IN
FEBRUARI 2018


Maar nu eerst  de wintermaanden  met voor liefhebbers  en 
'die-hards' mogelijk ijselijke tochten door een besneeuwd en
bevroren  polderlandschap, uitkijkend  naar koek- en zopie-
kraampjesbestaat dat  nog? Mocht het  er van komen, dan
zal ik er, als notoire koukleum, op de televisie naar uitkijken,
gehuld  in een  warme trui en met de verwarming op  21º C!


Hier aanklikken: ALLE COLUMNS
Hier aanklikken: ALLE HEGGENMUSSEN
Hier aanklikken: ALLE TUINKALENDERS
Hier aanklikken: ALLE TUINFOTO'S

VOGELVOERBROODHUISJE

EVEN TUSSENDOOR


Ooit postte ik een recept op dit blog voor een 'vogelvoerhuisje van brood'. Laat ik dat weer eens 'ophalen', nu het voeren van vogels in deze tijd een actueel onderwerp is. Op de openingsfoto van mijn blog kun je zo'n huisje in de boom zien hangen ;)
Dit heb je er voor nodig: 500 gram volkorenmeel, 10 gram gist, 3 deciliter lauw water en 50 gram zoutloze boter en touwtjes voor het ophangen.
Kneed een soepel deeg en laat dit rijzen. Rol het deeg uit tot een lap met een dikte van zo'n halve centimeter. Snijd een vorm uit (huisje, boompje, beestje) (appel), maak bovenin een ruim gaatje, zet er eventueel een opgerold stukje aluminiumfolie in, leg het deeg op bakpapier op een bakplaat en laat nog 20 minuten narijzen. Verwarm ondertussen de oven voor op 225º C. Bak dit vogelvoer 15 tot 20 minuten in het midden van de oven. Laat het afkoelen en haal een touwtje door het gaatje om het vogelvoer buiten op te hangen. Bijvoorbeeld tussen takken waar de vogels er goed bij kunnen.
Heb je meer broodjes gebakken dan kun je die ook invriezen. 

WINTERSLAAP

In míjn tuin ...


… hoef ik in de winter niets meer te doen. Ja, de vogels aan de praat houden, maar dat is ‘peanuts’ vergeleken met de bezigheden in die andere seizoenen. Oké, als het gevroren heeft moet er zand gestrooid en sneeuw moet geschoven worden: naar een plek waar je er geen last van hebt. Gelukkig is dat geschuif een mannending en dat is maar goed ook, want de rest van het jaar is het tuinwerk hier een vrouwending: het mijne.

Zó hou je vogels 'aan de praat': met een fijne vogeltaart!
En dat is óók maar goed! Er gaat tenslotte niets boven lekker je gang gaan in je zelfbedachte tuin. Ooit maakte ik een plattegrond van voor- en achtertuin met in heel kleine priegellettertjes de namen van mijn uitverkorenen. Daarbij schuwde ik de Latijnse benamingen niet, omdat dat zo prettig zoeken is in de tientallen tuinboeken die ik in de loop van tientallen jaren verzamelde. Maar zoals in wel meer dingen in het leven, kwam ook in deze documentatie langzaam maar zeker de klad.

Acer pseudoplatanus 'brillantissimum'  (over latijn gesproken)
Nieuwe planten moeten liefst zo snel mogelijk de grond in en alleen dat al kost mij steeds meer hoofdbrekens, nu alles zo vol staat. Ik zou meer weerstand moeten bieden aan al dat moois, maar niets menselijks is mij vreemd. En daar hoort ook de verwaarlozing van de documentatie bij. Het voornemen is goed, maar je komt al plantend zóveel klusjes tegen, dat het schrijfwerk erbij inschiet. Tel mijn moeizaam bereikbare kortetermijngeheugen daarbij op en de verwarring is compleet.
Daar komt nog bij dat met het toenemen van mijn leeftijd het inslaapvermogen omgekeerd evenredig afneemt en dat geeft in de nachtelijke uurtjes veel mogelijkheden tot nadenken. Ik zou pen en papier mee naar bed moeten nemen, om die briljante nachtelijke vondsten, die ik nu dus niet meer kan navertellen, direct op te schrijven. Maar ja, ik lig daar niet alleen: mijn man geniet er van zijn welverdiende nachtrust en met overgave, mag ik wel zeggen. Daar moet ernstig rekening mee gehouden worden: nu is er tenminste nog íemand die de volgende dag goed functioneert.
Misschien moet ik aan de telefoon: zo’n klein plat dingetje waar tegenwoordig iederéén mee rondloopt en wat dus eigenlijk gewoon een wandelende computer is. Maar nee, dat kan ik er niet bij hebben.
Doe mij maar een wínterslaap: net als mijn tuin!

FEESTJE BOUWEN

Heggenmussen

Of het nu vriest of niet: het is winter. En dát zie je in de tuin. Het is er een sombere bedoening met de meeste planten in kennelijke staat van verval, de voetjes in natte aarde, de kopjes naar de grond gebogen. Of de tuin is ‘opgeruimd’: zwarte grond met nog slechts wat boompjes en struikjes. Je zou er somber van worden. Maar het kan ook héél anders! Wie zich in het tuincentrum een weg weet te banen door de kerstartikelen heen en de kerstbomen links laat liggen komt uiteindelijk toch bij de winterbloeiers die in dit seizoen hun eigen feestje bouwen, buiten in de tuin.

Zo uitbundig als in de zomer wordt het niet, maar aangenaam om naar te kijken is ook mooi. En zolang het niet vriest is alles nog mogelijk, qua aanplanten. Laten we hoog inzetten met een boom, de Prunus subhirtella Autumnalis, een Japanse kers, die bloeit in de maanden november en december. 


Viburnum bodnantense 'Dawn', winterbloeier bij uitstek!
Dan een struik van ruim twee meter: Viburnum bodnantense ‘Dawn’. In de herfst verliest hij zijn blad, maar de bloemen blijven: roze in de knop, naar wit verkleurend in de bloei, van november tot in januari. En nog geurend ook!
Een paar jaar geleden heb ik ook een hazelaar aangeplant, Corylus. Daar hebben we dit najaar de eerste hazelnoten van geoogst; je moet dus wel wat geduld hebben. Nu, in de winter, hangen er alvast gele katjes aan de takken: voor de bestuiving in het volgende seizoen. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik het geen bijzonder aantrekkelijke struik vind. Maar dat kan natuurlijk veranderen als ie volgende zomer volhangt met grote hazelnoten!

Corylus avelana: hazelnoot!
Gaat het om uiterlijk dan kun je beter de kronkelhazelaar, ofwel kurkentrekkerhazelaar kiezen: Corylus avellana ‘Contorta’. De Engelse plantkundige Edward Augustus (Gussie) Bowles, (1865-1954), verzamelde planten met afwijkingen in zijn ‘Garden of madness’ (gekkentuin) en daar hoorde deze hazelaar ook bij: met een kronkel!
Van de toverhazelaars is voor ons de Chinese variant, Hamamelis mollis, interessant. Deze hazelaar wordt tot drie meter hoog, draagt in zachte winters al in december grote gele en geurende bloemen en bloeit in ieder geval in januari. Deze soort wordt over het algemeen de mooiste gevonden. Maar het best verkrijgbaar is Hamamelis x intermedia, een kruising van H. mollis en H. japonica. Hamamelis intermedia Advent bloeit lichtgeel van december tot februari. Heel mooi is de bruin-oranje bloeiende Hamamelis intermedia Jelena: in december en januari. Deze hazelaar is vernoemd naar Jelena de Belder, verbonden aan Arboretum Kalmthout en overleden in 2003.

Helleborus ofwel kerstrozen; met kerst doen ze hun naam geen eer aan
omdat ze het dan meestal nog te koud vinden, maar even verder in de
winter is Helleborus een lust voor het oog! En insecten!
Maar niet elke tuin is groot genoeg voor deze struiken. Dan moet je het lager bij de grond zoeken en ook daar kan voorzien worden in een kleurige winterbeplanting.
Maak een keuze uit de verschillende soorten kerstrozen, Helleborus, of ga instant uit je dak met winterviolen!

TUINKALENDER DECEMBER/JANUARI

TUINKALENDER



 Loop de tuin nog eens door en neem meteen de steuntjes van de uitgebloeide planten mee naar binnen.

 Pas als het echt gaat vriezen kan er niet meer geplant worden, maar tot die tijd is nog van alles mogelijk.

 Leg materiaal klaar om vorstgevoelige planten mee af te dekken zodra de vorst zich aandient.

 Rozen zijn blij met een laagje compost op hun voeten.

 Druiven snoei je in de laatste week van december tenzij het vriest.

 Dat geldt ook voor Juglans (walnoot) en het ABC van Acer (esdoorn), Betula (berk) en Carpinus (haagbeuk).

 Zorg zolang het niet vriest voor een gevuld vogelbad.

 Het wordt nu echt tijd om vogelvoer op te hangen; er wáren al zo weinig insecten.

► En hebben vogels de vlucht naar je tuin eenmaal gevonden, dan komen ze in de andere jaargetijden óók: om slakken te vangen!

 Haal zand in huis voor de gladheidsbestrijding om en nabij het huis.

 En misschien ook nog wel een sneeuwschuiver - je weet maar nooit.

 Let op de dahlia’s: na de eerste vorst kleurt het blad zwart, nu moeten ze naar binnen.

 Houten regentonnen leeg je tot op een klein laagje water: om uitdrogen en krimpen van het hout te voorkomen.

 Vergeet niet de buitenkraan af te tappen!

 Geniet van gezellige kerstdagen, een vrolijke, niet al te lawaaiige jaarwisseling en vooral van een goed en gezond 2018!



TUINFOTO'S NOVEMBER 2017

TUINFOTO’S


Rodgersia: stram in de houding,
in afwachting van sneeuw en ijs
Het verdorde hostablad heeft zich op het zachte mos gevleid,
tot nader order
De katjes zijn er al, in de hazelaar
Veel bijen zijn er nu niet meer, maar het bijenkorfje
staat nog op zijn post
Verstilde astilbe ...
De vlinderstruik krijgt zijn snoeibeurt in het voorjaar
van 2018!
en wij trekken ons terug voor onze nieuwe boekenkast:
gebouwd en geïnstalleerd door Martijn Beekman, met hulp van Martin.
Nu kan ik wel even zonder tuin ...
Wat zijn we er blij mee!
Martijn heeft een prachtige website, 
www.martijn-beekman.nl,

 voor veel inspiratie!

vrijdag 10 november 2017

NIEUWE ARTIKELEN


NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP
8 DECEMBER 2017 ...

... OP DIT BLOG ÉN IN HET NIEUWE MAGAZIN 'BLAD' DAT VERSCHIJNT
 IN DE GEMEENTEN TEN BOER EN LOPPERSUM EN OOK IN KIOSKEN
 VERKRIJGBAAR ZAL ZIJN!



Kijk! onze koning van de winter!
Troglodytes troglodytes!
Ben ík de koning, welles nietes?
Natuurlijk!
Een goede koning behoeft geen kroon -
die regeert gewoon gewoon!
We noemen onze vorst 'Klein Jantje'
en wuiven hoeft niet met het handje.
Een staartje kan het net zo goed
als je 't met een wiebelkontje doet!


Hier aanklikken: ALLE COLUMNS
Hier aanklikken: ALLE HEGGENMUSSEN
Hier aanklikken: ALLE TUINKALENDERS
Hier aanklikken: ALLE TUINFOTO'S
Hier aanklikken: ANDERE TUINEN

HERFST


In míjn tuin ...


… heeft de herfst zijn intrede gedaan, zoals ie dat al sinds mensenheugenis doet. Aanvankelijk waren er nog flinke stuiptrekkingen van de zomer met ongehoord hoge en ongeëvenaarde temperaturen. Maar wij laten het ons graag aanleunen, zo’n gelegenheid om er nog even zomers op uit te gaan. Wat wordt het: lopen, fietsen of met de auto? Het Ten Boersterbos is er wat ons betreft voor het ‘nuttige’ lopen, lekker dichtbij. Wat verder van huis, bij Appingedam, staat landgoed Ekenstein op het lijstje, maar dat bewaren we voor uitstapjes met de kleinkinderen: er is ook een speeltuin.


De Fraeylemaborg in Slochteren
In Slochteren waren we net geweest voor een lange slenterpartij over de Jaarmarkt met aansluitend nog een rondje door het bos achter de Fraeylemaborg en, obligaat maar altijd lekker, koffie met appeltaart. Weet je wat, we gaan naar Middelstum! En dan niet voor een kort rondje om de borg, maar via het pad langs het Boterdiep over de brug richting Toornwerd en vandaar rechttoe rechtaan terug naar Middelstum. 


De toren van Toornwerd
Wél regelrecht naar een terras: “Doet u ons maar een biertje; géén herfstbok!”
Het zomerse weer hield nog wat dagen aan, maar moest uiteindelijk toch wijken voor de herfst. Gelukkig maar, want altijd mooi weer zou best wel eens kunnen gaan vervelen. En als er íets is in dit land wat stof tot praten geeft, lees hier schrijven, dan is het wel het veranderlijke weer. Nu heb ik natuurlijk makkelijk praten, thuis achter mijn tikcomputer: ik hoef niet door weer en wind naar het werk. En het werk in de tuin komt er nu niet meer zo op aan.
Zó neemt de blauwe bessenstruik afscheid van de zomer:
in de mooiste herfstkleuren!
Want langzaam maar zeker doet het verval zijn intrede. Sommige planten waren deze zomer al vroeg verdord; die heb ik, waar het stoorde, meteen weggeknipt en afgevoerd naar de compostbak. De dode takken uit onze van gemeentewegen monumentaal verklaarde es, die in de storm van 5 oktober naar beneden zeilden, belandden in de groene container. Maar wie ziet het nog, nu het met het ingaan van de wintertijd ook nog een uur eerder donker is?
Ja, natuurlijk: de slakken, want die zijn er altijd, zolang het nog niet vriest. Glibberend door de tuin of schuil onder al afgevallen bladeren. Ik vond er vijf tegelijk op de onderkant van één blaadje! Dat is makkelijk afvoeren, op zo’n 'dien'blad, en zónder de beproefde bierval, in mijn herfstige tuin.

November 2017                                                                           

INSECT CHECKT UIT

Heggenmussen 


Vroeger, toen alles beter was, kon ik ’s zomers nooit gaan slapen zonder maatregelen tegen het muggengepeupel. Mijn zus en ik deelden weliswaar de slaapkamer, maar niet het muggenleed. Dat was aan mij voorbehouden. “Je hebt zoet bloed,” zei mijn moeder. Ik was ook best een zoet kind, dus dat kon wel kloppen. Vervolgens drenkte ze rollen verband in een bakje azijn en verbond daar mijn blote lichaamsdelen mee. Welterusten!

Maar met zoet bloed heeft het niets te maken; de prikkende vrouwtjesmuggen komen af op lichaamsgeur. Om bovenmatige jeuk van muggenbulten te voorkomen zijn er veel middeltjes in de handel, maar het beste is een hor voor het open raam. De afgelopen zomer ben ik welgeteld één keer gestoken. En dat terwijl de hor (vergeten) op zolder stond!

Onlangs berichtte de krant over het EU expertcomité voor plant, dier, voeding en veevoer: Nederland en Spanje stemden vóór een verlenging van vier à vijf jaar voor de toelating van het gif RoundUp (neonicotinoïden) in de landbouw en daarmee vóór de teloorgang van ons insectenbestand. Heb ik daarom deze zomer vrijwel geen mug gezien?

Afbeeldingsresultaat voor no farmers no foodParticulieren mogen sinds 30 september 2013 voor bijen schadelijke middelen als RoundUp niet meer gebruiken. Voor ‘groenprofessionals’ geldt in ons land sinds april vorig jaar een verbod op gewasbeschermingsmiddelen voor verhardingen en per 1 november dit jaar ook  voor niet-verhardingen. Boeren (No farmers, no food) moeten er met een aangepast gebruik voor zorgen dat bijen niet meer in aanraking komen met neonicotinoïden.
Want insecten, de grootste groep dieren, zijn van levensbelang: als bestuiver van onze voedselgewassen én als voedsel voor andere dieren die ons leven fluitend en kwakend veraangenamen. In bijna dertig jaar tijd is driekwart van het insectenbestand verdwenen en dat baart zorgen.

De latijnse benaming ‘insect’ betekent ‘ingesneden’. Het beestje wordt opgedeeld in kop, borststuk en achterlijf, drie delen die nauwelijks met elkaar verbonden lijken. Maar zoals overal zijn er ook hier uitzonderingen op de regel. Geen driedelig pak voor het lieveheersbeestje!


Onversneden lieveheersbeestjes!
Insecten zijn qua formaat klein tot zelfs nietig, maar groot in getal. Je hebt er last van als je gestoken wordt en ze kunnen ziekten overbrengen. Maar ze zijn ook de bestuivers van onze voedselgewassen en in toenemende mate zélf voedsel voor de mens. Maar liefst 1400 soorten insecten zijn eetbaar: een bron van eiwitten. Willen we daarop overstappen, brrr, dan zal er flink geïmporteerd moeten worden, want in Europa is slechts 2% van de hier voorkomende insecten eetbaar. Het zal hier dus niet gauw, zoals elders, onderdeel worden van de militaire training onder het kopje ‘overlevingskansen’. Wij eten liever honing en natuurlijk al het plantaardig voedsel dat met dank aan bestuivende insecten beschikbaar is. Positief bericht: uit de Monitor Duurzaam Voedsel blijkt dat de consument in 2016 liefst 26% meer dier- en milieuvriendelijk geproduceerd voedsel heeft gekocht. Duurzaam eten wordt een trend.


Huismoeder gevangen in de BugAway:
 nu alleen nog even naar buiten brengen!
En thuis zuinig zijn op insecten hoort daar ook bij. Bestel via internet de spinnen- en andere beestjesvanger ‘BugAway’ om insecten levend naar buiten te brengen, ofwel: insecten úit te checken!

November 2017

TUINKALENDER NOVEMBER

TUINKALENDER


 Buiten is het herfst en binnen lekker warm: trakteer jezelf op een herfstboeket uit de tuin. 

 Want de laatbloeiers geven nog niet op: grassen, herfstasters, sedum spectabile, dopheide (Calluna vulgaris), rosa ‘The Fairy’, viburnum bodnantense Dawn en natuurlijk prachtig blad zoals dat van de dovenetel.


 Nog geen bollen geplant? Het kan nog steeds! Grote bollen 15 centimeter diep, kleine tot 10 centimeter diep.

 Je kunt ze verspreiden, maar ‘op een kluitje’ zullen ze straks in het voorjaar beter uitkomen.

Let voor mooie kleurencombinaties op de bloeitijden: die moeten natuurlijk samenvallen

 Rozen worden nu aangeaard: breng wat grond of compost aan rond de voet van de plant.

 Er is al veel blad gevallen, maar ook de laatkomers moeten van stoepen en paden geveegd worden.

 Ook als het (nog) niet vriest de vogels voeren: ze hebben een vaste route.

 En insecten, behalve bestuivers van planten ook voer voor vogels, zijn in aantal dramatisch afgenomen. Dat is ook een probleem voor onze eigen voedselvoorziening. Laat ze vliegen!

  Het kan nog lang 'dooien', maar het kan ook al een beetje vriezen: leg een ijsvrijhouder in de vijver.


 Laat het water verder met rust: dát zoeken de kikkers er, op de bodem.

 Bij vorstmelding gieters en regentonnen legen; buitenkranen aftappen.

 Maar ook dan kunnen wij er nog steeds op uit: hoed, pet of muts over de oren en naar buiten voor een stevige herfstwandeling!

November 2017


TUINFOTO'S OKTOBER 2017


TUINFOTO’S



4 oktober 2017
Wandeling van Leek naar Midwolde vice versa
met onderweg veel omvergetrapte paddenstoelen - 
deze zijn 'over het hoedje gezien' door de paddo-haters

2 oktober 2017
Aha! Komkommers uit eigen tuin!

Óók AH: een niet te traceren plant met gemene stekels
en dito 'vruchten'. Ik heb ze niet geproefd en alle prikkels
afgevoerd.

Geef  mij maar een Groninger Kroontje uit eigen tuin!

Nabloei Albéric Barbier


2 oktober 2017
Gehakkelde aurelia in de laurier

Een winterkoninkje op de aarbeienpot - goed kijken!

3 oktober 2017
Een geheel leeggegeten potje met vet ... en vogelvoer!

13 oktober 2017
Herfsttijlozen luiden de zomer uit ...

... samen met de herfstanemonen,

... de herfstasters,

... en deze gevulde herfstanemoon

Er is, nog steeds, iets te halen voor de insecten

15 oktober 2017
Specht in actie!

28 oktober 2017
Een mooie tuinbijdrage in de herfst, dit frisse pulmonariablad

30 oktober 2017
Drie vogels, gevangen in een regenboog